กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ (กพร.)
แต่เดิมเป็นหน่วยงานในสังกัดกระทรวงเกษตราธิการ ก่อตั้งขึ้นในสมัยรัชการที่ 5 ในชื่อว่า “กรมราชโลหกิจและภูมิวิทยา”เมื่อวันที่ 1มกราคม พ.ศ. 2434 ทำหน้าที่ดูแลการทำเหมืองแร่การออกแบบอนุญาตเกี่ยวกับการตรวจหาแร่ และ ทำเหมืองตลอดทั่วราชอาณาจักร
ต่อมากรมราชโลหกิจและภูมิวิทยา หรือ “กรมแร่” ได้มีการเปลี่ยนแปลงชื่อและกระทรวงต้นสังกัดหลายครั้งตามยุคสมัย จนกระทั่งในปี พ.ศ. 2485 จึงได้มีการจัดตั้งกระทรวงอุตสาหกรรม และโอนกิจการของกรมราชโลหกิจและภูมิวิทยาเข้ามาสังกัดในชื่อว่า “กรมโลหกิจ” ในปี 2506 ได้โอนมาสังกัดกระทรวงพัฒนาการแห่งชาติ ภายใต้ชื่อ กรมทรัพยากรธรณี และ โอนมาสังกัดกระทรวงอุตสาหกรรอีกครั้งในปี พ.ศ. 2526 จนถึงปฏิรูประบบราชการ พ.ศ.2545 เมื่อวันที่ 3 ตุลาคม 2545 โดยงานด้านแร่และโลหกรรม ได้แยกตัวออกมาจัดตั้งเป็นหน่วยงานใหม่ตั้งเป็น
“กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่” สังกัดกระทรวงอุตสาหกรรม ซึ่งคนทั่วไปจะเรียกชื่อกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่สั้นๆว่า “กรมเหมืองแร่” มีภารกิจเกี่ยวกับการพัฒนาอุตสาหกรรมพื้นฐาน และ อุตสาหกรรมเหมืองแร่ ดูแล ส่งเสริม และสนับสนุนการประกอบกิจการเหมืองแร่ โลหกรรม และ อุตสาหกรรมพื้นฐาน เพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการผลิต และ การแข่งขัน ภาคอุตสาหกรรมตอบสนองความต้องการใช้อย่างยั่งยืน และรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมและปลอดภัยของประชาชน และในปี พ.ศ. 2549 กระทรวงอุตสาหกรรม ได้มอบหมายให้กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ รับผิดชอบภารกิจด้านโลจิสติกส์อุตสาหกรรมด้วย
ทั้งนี้ เมื่อวันที่ 2 ตุลาคม 2560 มีการประกาศราชกิจจานุเบกษา กฏกระทรวงแบ่งส่วนงานราชการ กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ กระทรวงอุตสาหกรรม พ.ศ. 2560 กำหนดให้กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการเหมืองแร่ มีภารกิจเกี่ยวกับการจัดหาและบริหารจัดการวัตถุดิบ โดยการส่งเสริม สนับสนุน การพัฒนาอุตสาหกรรมเหมืองแร่ โลหกรรม อุตสาหกรรมพื้นฐานและอุตสาหกรรมต่อเนื่อง เพื่อสร้างมูลค่าเชิงเศรษฐกิจ ให้มีการใช้ประโยชน์แร่ และโลหะอย่างมีประสิทธิภาพ รองรับความต้องการของภาคอุตสาหกรรม รวมทั้งรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมและความปลอดภัยอย่างยั่งยืนการปรับโครงสร้างกรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและการหมืองแร่ใหม่นับเป็นการปรับบทบาทภารกิจ ในการก้าวไปสู่การพัฒนาอุตสาหกรรมแร่ อุตสาหกรรมต่อเนื่องจากแร่และวัตถุดิบอย่างเบ็ดเสร็จ เพื่อสนับสนุนการลงทุนและพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศตามนโยบายประเทศไทย 4.0 และ อุตสาหกรรม 4.0
